افزایش بهره‌وری در کارگاه‌های کوچک

منابع انسانی با ارزش‌ترین سرمایه‌های هر کارگاه محسوب می‌شوند. استفاده موثر و کارآمد از ورودی‌ها برای دستیابی به خروجی‌ها در افزایش بهروه‌وری اهمیت بالایی را به خود اختصاص می‌دهد. کارگاه‌های کوچک در توسعه اقتصادی کشورها ارزش زیادی دارند. از این رو توجه سیاست گذاران زیادی را به خود جلب کرده است.

در بیشتر کشورهای توسعه یافته جهان، اتخاذ سیاست‌های مربوط به حمایت از کارگاه‌های کوچک به منظور کاهش فقر و ایجاد اشتغال، از مهم‌ترین اولویت‌های توسعه کشورها محسوب می‌شود. میزان موفقیت دولت‌ها در فراهم آوردن شرایط مناسب برای فعالیت بخش خصوصی که بخش اعظم آن‌ها در چارچوب کارگاه‌های کوچک فعالیت می‌کنند و در واقع ستون اصلی صنعت بیش‌تر کشورها را تشکیل می‌دهند، از عوامل تعیین کننده عملکرد بخش صنعت محسوب می‌شوند.

بنابراین باید به این نکته توجه داشت که عامل اصلی بهره وری، نیروی انسانی است. این موضوع در کشورهایی چون ژاپن و کره جنوبی اثبات شده است. این کشورها پس از جنگ با کمترین منابع انرژی و معدنی در حالی که سرمایه‌ها و ماشین آلات آنا‌ها از بین رفته بود شروع به بازسازی و پیشرفت کردند.

عوامل موثر بر بهره‌وری کارگاه‌های کوچک
تقسیم بندی‌های متفاوتی از عوامل موثر بر بهره‌وری کارگاه‌های کوچک انجام شده است که هر کدام از آن‌ها دارای ارزش‌های متفاوتی هستند که میزان تاثیر آن‌ها بر بهره‌وری کارگاه‌های کوچک متفاوت خواهد بود.

برنامه‌ریزی
ارتقاء بهره‌وری بدون داشتن یک برنامه‌ریزی و دیدگاه استراتژیک امکان پذیر نخواهد بود. قسمت عمده مشکلات سد راه تحقق اهداف بهره‌وری ناشی ازعواملی چون کمبود نیروی انسانی، ضعف شدید نظام آموزش، فقدان تحقیقات گسترده، عدم ارتباط میان مراکز صنعتی و دانشگاهی است که فقط با داشتن یک برنامه راهبردی قابل حل است.

مدیریت
علاوه بر وظایفی چون برنامه ریزی، سازماندهی، استخدام، رهبری، هماهنگی، گزارش دهی و بودجه بندی که در مدیریت کلاسیک برای مدیر قائل می‌شوند؛ وظایف فرعی همچون تقسیم کار، تخصصی کردن تولید، مشارکت کارکنان در امر تولید و تصمیم گیری، ایجاد تناسب بین اختیارات و وظایف، ایجاد محیط همکاری در سازمان و همچنین ایجاد یک سیستم ارزشیابی و پاداش از کارکنان را از وظایف مدیران گارکاه‌های کوچک بیان کرد.

توانمندسازی
آموزش‌های کاربردی توان انسان را در بالا بردن کمیت و کیفیت مثبت امور تقویت می‌کند؛ بنابراین میتوان آموزش را یکی از ارکان اصلی بهره وری کارگاه‌های کوچک نامید.

امکانات
تناسب بین کارگران و ماشین آلات تولیدی عامل مهمی است که در اغلب کارگاه‌ها رعایت نمی شود. بنابراین یا نسبت کارگران به ماشین آلات و تجهیزات بسیار بالاست و یا به انگیزه کاهش هزینه دستمزد این نسبت، بسیار پایین است؛ که در هر دو حالت منجربه کاهش بهره‌وری می شود.
بهره‌وری تنها این نیست که با افزایش ساعات کار یا استفاده از فنون و تکنولوژی حجم تولید بالا رود، بلکه کاهش ضایعات در تمام زمینه‌ها اص‌ی ترین راه افزایش بهره‌وری است. یعنی با آموزش و بهسازی نیروی انسانی، کیفیت فرآیند انسانی ارتقاء یابد.

انگیزه سازمانی
شاید برخی مدیران فکر کنند که هرچه از ساعت کاری افراد کاسته شود، در ساعات باقی مانده بهره‌وری بالاتری خواهند داشت، اما این اندیشه کاملا صحیح نیست. مدیران ژاپنی اعتقاد دارند که کاهش ساعات کار ضرورتا بر اوقات فراغت کارگران نمی‌افزاید، بلکه باعث می‌شود که آنها به شغل دوم روی آورند که ممکن است منجربه کاهش کارایی آنان شود.
از این رو ایجاد شرایط تعامل کاری و پرداخت پاداش‌های گوناگون به نیروهای انسانی بهره‌وری را در کارگاه‌های کوچک افزایش می‌دهد.

نوسانات قیمت
ارتباط بهره‌وری نیروی کار و سطح قیمت به تغییرات دستمزد پولی وابسته است. «دیوید سامانس» طی تحقیقاتش در برخی از صنایع آمریکا در سال‌های ۱۹۷۴-۱۹۶۰ به این نتیجه رسید که «بین بهره وری نیروی کار و افزایش قیمت‌ها همبستگی منفی برقرار است. یعنی با بالا رفتن سطح قیمت‌ها بهره‌وری در صنایع کاهش می یابد.»

رشد اقتصادی
درآمد یک کشور حاصل رشد اقتصادی آن است و به خاطر فاصله این رشد در کشورهای عقب مانده و توسعه نیافته، روز به روز شکاف درآمدی بین آن‎ها عمیق تر می‌شود. در نتیجه درآمد در کشورهای در حال توسعه کاهش می یابد که از یک سو باعث کاهش سرمایه گذاری و بهره وری می شود و از سوی دیگر محدودیت امکانات و برنامه های آموزشی کارگران و مدیران را در پی دارد و در نتیجه بهره‌وری نیروی کار را در سطح پایین نگه می‌دارد.

بهره‌وری از ضرورت‌های توسعه و رشد هر جامعه و سازمان محسوب می‌شود، صرفا از طریق افزایش میزان حقوق و مزایا و امکانات رفاهی بدست نمی آید؛ بلکه بهره ور کردن کارگاه‌های کوچک در ایجاد رضایت و افزایش کیفیت زندگی کاری نیروهای انسانی است که البته برقراری ارتباط بین این دو پدیده به باورهای مشترک و فرهنگ سازمانی مساعد نیاز دارد.